Yaşam şeklimiz sağlığımızı direkt etkileyen ve çoğu zaman değiştirilebilir önemli bir faktördür. Eğer bedenimize iyi bakarsak uzun yıllar sorun yaşamadan sağlıklı bir ömür geçiririz. Ama beden de nihayetinde bir makinedir ve yıllar içinde elbette ki yaşlanma belirtileri gösterecektir. Ben sonsuz bir hayattan bahsetmiyorum ama yaşımıza uygun sağlıklı bir bedende ağrısız, hastalıksız geçirilen her günün bir hediye olduğunu söylüyorum.
Kısırlık sorunu yaşayan çiftlerin bir kısmında basit yaşam değişiklikleri ile sorunların çözülebildiğini, bazen tüp bebek tedavilerine bile ihtiyaç kalmadığını söylemek mümkün. Ya da tedavideki başarı şansını arttırdığını çok zaman hastalarımda gözlemledim.
İlk sıraya fazla kiloları koymak isterim. Çağımızın sorunu obezite bir hastalık. BMI denilen boy ve kiloya göre hesaplanan oranın 30 un üstünde olması hali. Kendisi bir hastalık olduğu kadar bir çok hastalığın da sebebi. Kalp damar, şeker başta olmak üzere, ortopedik sorunlardan tutun da kısırlığa varıncaya dek. Öyleyse kilo yumurtalıklara, yumurta kalitesine, oluşacak gebeliğin seyrine ciddi olumsuzluklar yaratmaktadır.
Kadın infertilitesi kadar erkekte de sertleşme sorunları, sperm kalitesinde bozukluklar yaratarak kısırlık sorununa sebep olabilmektedir.
Obeziteye yol açan sorunlar tespit edilmeli ve tedavisine hızla başlanmalıdır. Fazla kiloların verilmesi için diyet, egzersiz profesyonel destekle yapılmalıdır. Bazen cerrahi tedaviler de sorunun çözülmesi için önerilebilir.
İnfertilite başvurusu yapan çiftlerde biz hekimler sadece yumurtalık, sperm ve rahimle ilgilenmiyoruz. Hamilelik yaşayacak bir kadının bu zorlu sürece doğru hazırlanması şarttır.
Fazla kilodan obeziteye kadar kısırlık sorunu yaşayan kadınların %10 kilo kayıpları bile yumurta yapı ve kalitesine pozitif katkı sağlar.
Ayrıca sigara, alkol, madde ve ilaç bağımlılıkları da dikkate alınmalı çiftlerin bu konuda kendi iradeleri yetersiz kalıyor ise gene konusundaki uzmanlardan yardım almalıdır.
Stres düzeyi çok yüksek işler belki bu süreçte değiştirilmeli ya da sorumluluklar azaltılmadır. Kimyasallarla fazla temasın olduğu işlerin de toksik etkileri sperm ve yumurta üzerine olumsuz etkiler yapacağı akılda utulmalıdır.
Hayatımızın artık tam da içinde olan cep telefonları ve internetin de doğru sürelerde ve şekillerde kullanılmasına dikkat edilmelidir. Mesela kulaklık kullanımı ya da diz üstü bilgisayarların gerçekten dizüstünde kullanılmaması gibi.
İyi uyku düzeni, şaşıracaksınız ama yumurtlama ve fertilite üzerine çok olumlu etkiler yapmaktadır.
Yani yediğimiz içtiğimizden, soluduğumuz havaya, çalıştığımız ortamdan, yattığımız yatağa kadar gözden kaçabilecek çok şey üreme fonksiyonlarımız üzerinde etki etmektedir.
Kadın Hastalıkları Doğum Uzmanı, Tüp Bebek Tedavisi, Op. Dr. Aytun Aktan
