Normal Doğum
Her doğum bir mucize.. Biz kadın doğum doktorları ne şanslıyız ki bu mucizeye defalarca tanıklık edebiliyoruz..
Anne adaylarına yönlendirilen ilk soru doğumu normal mi yoksa sezaryen mi tercih ettiğidir. Günümüzde sezaryen modern doğum yöntemi olarak görülmektedir. Bu normal doğumu eski moda olarak değerlendirmek demektir ki bu görüş tamamen yanlıştır. Normal doğum doğal, sağlıklı ve güvenlidir.
Tabi ki sezaryen doğumu kötülemek de doğru olmaz. Çünkü sezaryen gerçekten gerekli olduğunda harika bir yöntemdir.
Doğum zamanı yaklaşırken; anne adaylarına normal doğumun neden bu kadar önemli olduğunu, normal doğum sayesinde anne ve bebeğin neler kazanacağını tam olarak anlatmak oldukça önemlidir.
Normal doğum nedir?
Normal doğum; en az 37 haftayı doldurmuş bebeğin vajinal yoldan rahim dışına çıkması olarak tanımlanabilir. Normal doğum mümkün olduğunca müdahale edilmeden yapılır. Çünkü hem annenin bedeni hem de bebek ne yapacaklarını tam olarak bildiği mükemmel bir sistem içindedir. Anne ve bebek fiziksel ve duygusal açıdan desteklenerek işleyişe katkı sağlanmalıdır.
İlaç ve cerrahi müdahaleye maruz kalmayan anne bebeğini doğal hormonların etkisi altında doğurmaktadır. Bu süreçte anne doğumun her anının farkındadır. Bebek ise normal doğumda daha aktif roldedir. Normal doğum sürecinde salgılanan hormonlar hem anne hem de bebek üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
Normal doğum olacak diye tıbbi müdahalelerin hepsinden kaçınılması da doğru değildir. Gerektiğinde anne ve bebeğin sağlığı için bazı desteklerin de yapılması gerekebilmektedir.
Doğum belirtileri nelerdir?
- Kasılmalar: Gerçek doğum sancıları giderek artan sıklıkla ve şiddette devam eder. Kasılmaları hissettiğinizde saatinize bakın ve bir sonraki kasılmanın kaç dakika sonra geldiğini hesaplayın. Eğer kasılmalar düzenli ise doktorunuza başvurun.
- Su gelmesi: Bebek anne rahmi içinde “amniyon sıvısı” denilen bir sıvı içindedir. Bu sıvının boşalması halinde kasılmanız olmasa bile hemen doktorunuzu aramanız gerekir. Amniyon sıvısı bebeğinizi enfeksiyonlara karşı korur. Sıvı boşaldıktan sonra en geç 12 saat içinde doğum gerçekleşmelidir. Su bazen çok miktarda bazen de azar azar gelebilir ve genellikle berrak renksizdir.
- Kanama/ nişan gelmesi: Rahim içindeki bazı salgılar rahim ağzında birikir ve tıkaç görevi görür. Bu mukusumsu tıkaç bebeği enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Tıkacın açılması ve vajinadan atılması sırasında kanama meydana gelir. Buna halk arasında nişan gelmesi de denilmektedir. Başka bir belirti olmasa bile bu durumda da hemen doktoru aramanız gerekir.
Normal doğum ne kadar sürer?
Pek çok kadın doğum sancılarının başladığı andan itibaren doğumun başladığını düşünür. Ancak tıbbi olarak rahim ağzının 4 cm açıldığı andan itibaren doğum başlamış kabul edilir. Daha sonraki aşama sıklaşan doğum sancıları ile rahim ağzının açıklığının 10 cm’e ulaşmasıdır. Bunu bebeğin ve eşinin (plasenta) rahimden dışarı çıkması izler.
Normal doğumun süresi kişiden kişiye değişmektedir. Hatta aynı kişinin birinci ve ikinci gebeliklerinde bile durum farklıdır. Ancak ortalama olarak; rahim 4 cm açıldıktan sonra (tıbben doğum süresi başladığında) her saat başı 1 cm daha açılır. Yani 6-8 saat arasında 10 cm açıklığa ulaşılır. Annenin doğru zamanda ve doğru şekilde ıkınması ile 30-60 dakika içinde bebeğin doğumu gerçekleşir.
Doğum süresi daha önce doğum yapmış annelerde, ilk kez doğum yapan annelere göre daha kısa olmaktadır. İlk doğumlar yaklaşık 10 saat civarında sürerken sonraki doğumlar 6-7 saat hatta bazen daha kısa sürebilmektedir.
Epidural anestezi ile ağrısız normal doğum
Doğum sancısı kişiden kişiye değişmekle beraber, genellikle oldukça yoğun ve şiddetli hissedilen bir ağrıdır. Bu nedenle anne adayları en çok bu sancılardan çekindikleri için normal doğumdan korkabilirler.
Günümüzde epidural anestezi sayesinde anne adayları ağrı hissetmeden normal doğum yapabilme şansına sahiptir.
Peki nedir bu epidural anestezi?
Omurga çevresinde “dura” adı verilen zar bulunmaktadır. Epidural anestezi de bu zarın etrafına anestezik madde verilir ve bu sayede ağrı beyne ulaşmaz. Epidural adı da buradan gelmektedir.
Eğer bu bölgede motor fonksiyonları (yani hareketi) sağlayan sinirler de anesteziden etkilenirse; uygulama yapılan bölgenin altında kalan vücut kısmı hem duyu kaybına uğrar hem de hareket edemez. Yani hasta beden aşağısını ne hisseder ne de hareket ettirebilir. Bu uygulama sezaryen ameliyatlarında kullanılır.
Normal doğumda uygulanan epidural anestezi de ise amaç sadece ağrı hissinin ortadan kaldırılması olduğu için; epidural aralığa daha az dozlarda anestezi verilir. Bu sayede anne adayı ağrı duymaz ama belden aşağısında his vardır, bacaklarını oynatabilir.
Günümüzde epidural anestezi; hem normal hem de sezaryen ile doğumlarda en sık kullanılan anestezi yöntemi haline gelmiştir. Ancak bunlar dışında; miyomun çıkarılması, rahim ameliyatları, idrar kesesi ameliyatları gibi diğer cerrahi işlemlerde de tercih edilebilmektedir.
Epidural anestezi nasıl uygulanır?
Normal doğumda uygulanan epidural anestezi; rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında (yani tıbben doğum başladığında) uygulanır.
Anne adayının bel bölgesinde bulunan ve “epidural saha” adı verilen bölgeye ince bir kateter yerleştirilir. Bu kateterden anestezik maddeler verilir. Bu işlemler sırasında anne adayı acı hissetmez.
En iyi uygulama anne adayı rahatken kateterin yerleştirilip, ilaç uygulaması için doğru zamanı beklenmesidir.
Doğumun uzaması halinde anne adayının ağrı duymaya başlamasının engellenmesi için ek dozlar verilebilmektedir.
Normal doğumdan hemen sonra sezaryen doğumumdan 24 saat sonra kateter çıkarılır. Kateter çıkarılırken de bir rahatsızlık hissedilmez.
Normal doğumun riskleri var mıdır?
Sezaryen doğumun olduğu gibi normal doğumun da riskleri vardır. Ancak hızlı ve doğru müdahaleler ile bu riskler en aza indirilebilmektedir. Deneyimli bir doktor ve ekibi, tam teşekküllü bir hastane olmazda olmazlardır.
Normal doğumda gözlenebilecek bazı sorunlar şöyle sıralanabilir:
- Kordon sarkması
- Bebeğin kalp atımlarının yavaşlaması
- Kordon sıkışması
- Plasentanın (bebeğin eşinin) erken ayrılması
- Doğuma bağlı rahimde sarkma
- Doğum sonrası idrar kaçırma problemleri
- Ikınma nedeni ile gözün retina bölgesinde yırtıklar
- Vajinada yırtıklar
Bu sorunların görülme olasılığı düşüktür. Üstelik ehil ellerde anında ve doğru müdahaleler ile problemlerin üstesinden gelinebilmektedir.
Normal doğumdan sonra
Bebek doğar doğmaz annenin göğsüne yatırılır. Bu doğumla beraber ciddi bir travma yaşayan bebek için oldukça gereklidir. Çünkü bebek aylaca durduğu sıcacık, karanlık, ıslak ortamdan birden bire ışıkların, yabancı insanların ve şeylerin olduğu bir ortama geçer. Üstelik ilk defa ciğerlerini kullanmak, artık kordondan değil kendi emerek beslenmek zorundadır. Tüm bu karmaşanın içinde tek tanıdık kişi annesidir. Annesinin kokusu, teni ve sesi bebeğin doğduktan sonra hissettiği ilk güven duygusunu sağlar.
Normal doğumdan sonra anne ve bebeği genellikle doğumdan sonra 24 saat içinde taburcu edilirler.
Bundan sonra anne lohusalık dönemine girer ve dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır. Detaylı bilgi için tıklayınız